شانِ پاکستان
تحریر: زین جٹ
پاکستان… ایہ صرف اک ملک دا ناں نہیں، ایہ اک نظریہ اے، اک خواب اے، اک قربانی دی لازوال داستان اے۔ دنیا دے نقشے اتے ابھری ایہ سبز ہلالی ریاست لکھاں جاناں، بے شمار قربانیاں تے ان گنت دعاواں دا نتیجہ اے۔ شان پاکستان صرف سرحداں، فوجی طاقت یا ثقافتی رنگاں تک محدود نہیں بلکہ ایہ اک قوم دی عزت، غیرت، ایثار تے حوصلے دی مکمل تصویر اے۔
پاکستان دی شان اوہدے نوجواناں وچ اے جہڑے دنیا بھر وچ اپنی عقل، محنت تے صلاحیت نال ملک دا ناں روشن کر رہ نیں۔ ساڈے کھڈاریاں، ساڈے اداکاراں، ساڈے شاعراں، ادیباں، ساڈے ڈاکٹراں تے ساڈے سائنسداناں ایہناں ساریاں نے ثابت کیتا اے کہ پاکستان اک عظیم ٹیلنٹ رکھن والا ملک اے۔ جتھے مایوسی ہووے، اوتھے امیداں دیاں کونپلاں وی اگدیاں نیں تے جتھے اندھیرا ہووے، اوتھے چمکن والے چراغ وی موجود ہوندے نیں۔
پاکستان دی شان اوہناں شہیداں وچ اے جہڑے ہر دور وچ ماں دھرتی دی رکھوالی لئی اپنی جان وار دیندے نیں۔ 1965 دی جنگ ہووے، 1971ء، کارگل ہووے یا دہشتگردی دے خلاف آپریشن، پاکستانی فوجی ہر وار سینہ تان کے کھڑی ہوندی اے، خون دا نذرانہ دیندی اے پر وطن نوں کسے وی قیمت اتے نیواں نہیں ہون دیندی۔ کیپٹن راجہ محمد سرور توں لے کے میجر شبیر شریف تک، ایہ سارے سانوں فخر دے نال کہن دی اجازت دیندے نیں کہ ایہ ساڈی شان نیں۔ اوہ ماپے وی ساڈی شان نیں جنہاں نے اپنے لال وطن تے وار دتے۔
پاکستان دی شان اوہدی آزادی وچ اے۔ اوہ آزادی جہڑی غلامی دی لمی رات توں بعد ملی۔ اوہ آزادی جہڑی سانوں اپنی پہچان، ثقافت، مذہب تے زبان نوں بچان دا موقعہ دیندی اے۔ ایہ اک نعمت اے جہدی قدر اوہ بندہ جان دا اے جہڑا اج وی اوہدی تڑپ وچ زندہ اے۔ کشمیر، فلسطین تے ہور محکوم علاقے اج وی پاکستان ورگی آزادی دے خواب ویکھدے نیں۔
پاکستان دی شان ایہدے کساناں وچ اے، جہڑے زمین دا سینہ چیر کے اناج اگا کے قوم نوں پال دے نیں۔ اوہناں مزدوراں وچ اے جہڑے پسینہ وگا کے اٹاں چک کے ملک دا پہیہ چلاون والے نیں۔ اوہناں عورتاں وچ اے جہڑیاں ماں، بہن، بیٹی بن کے معاشرے دی بنیاد نیں۔ اوہ تعلیم تے تربیت وچ مرداں دے نال نال قدم ملا کے چل رہیاں نیں۔
پاکستان دی ثقافت وی ایہدی شان دا اک قیمتی جزو اے۔ پنجابی، سندھی، بلوچی، پختون تے کشمیری ثقافتاں ایہ سبھ مل کے پاکستان دی رنگین چادر بنادے نیں۔ ساڈی شاعری، لوک گیت، موسیقی، رسم و رواج تے بولیاں اس گل دا ثبوت نیں کہ اسیں اک جیندی جاگدی ساہ لین والی قوم آں۔ وارث شاہ، شاہ لطیف، خواجہ فرید تے رحمان بابا جیہڑے لفظاں نال قوم نوں جگا گئے، ایہ دھرتی اوہناں دی اے۔ اوہناں دی شاعری وچ پاکستان دی عظمت وسدی اے۔
پاکستان دی شان اوہدے نظریے وچ اے۔ اوہ نظریہ جہڑا قائد اعظم نے دتا، اوہ خواب جہڑا علامہ اقبال نے ویکھیا۔ اوہ مقصد جہڑا لکھاں مسلماناں نوں برصغیر دے ہر کونے توں کھچ کے لے آیا۔ ایہہ ملک "لا الہ الا اللہ” دی بنیاد تے حاصل کیتا گیا۔ ایہ اک نظریاتی قلعہ اے جتھے اسلام نوں اصل روح دے نال نافذ کرن دا خواب ویکھیا گیا۔ ایہہ خواب اجے وی مکمل نہیں ہویا، پر ایہ خواب ویکھن والے آج وی زندہ نیں، اوہناں دا جذبہ زندہ اے۔
معاشی میدان وچ وی پاکستان دی شان کسے توں گھٹ نہیں۔ ایہ ملک زرعی لحاظ نال زرخیز اے، قدرتی وسائلاں نال مالا مال اے، ذہانت تے ٹیلنٹ نال بھرپور اے۔ سی پیک، گوادر، تھر دا کوئلہ، سوات دے سیاحتی مقام، بلوچستان دیاں معدنیات… ایہ اوہ خزانے نیں جیہڑے کسے وی ملک کول نہیں۔ بس سانوں حکمت عملی، ایمانداری تے قومی یکجہتی دی لوڑ اے۔
پاکستان دی شان اوہدے شہراں، در و دیوار، ندی نالیاں، پہاڑاں تے درختاں وچ اے۔ جدوں لاہور دی فضا وچ اذان دی گونج آندی اے، جدوں کراچی دے سمندر تے سورج ڈھلدا اے، جدوں مری دی برف باری دھرتی تے سفید چادر پا دیندی اے، جدوں گلگت دے پہاڑاں وچ پاکستان دی گونج سنائی دیندی اے… ایہ اوہ لمحے نیں جدوں دھرتی آہستہ آہستہ آکھدی اے: "میں شانِ پاکستان آں۔”
پر سوال ایہ وے کیہ اسیں ایہ شان سنبھال رہے آں؟ کہ اسیں اپنے اندرونی جھگڑیاں، لسانی نفرتاں، فرقہ واریت تے کرپشن نال ایہ شان داغدار نہیں کر دتی؟ ایہ اوہ سوال اے جہڑا ہر پاکستانی نوں اپنے آپ توں کرنا چاہیدا اے۔ جے اسیں پاکستان نوں واقعی فخر نال دنیا دے سامنے پیش کرنا چاہندے آں تاں سب توں پہلاں ساڈے اندر دی صفائی ضروری اے۔ خود احتسابی، دیانتداری تے دھرتی نال وفاداری دی لوڑ اے۔
شان پاکستان صرف فوج، حکومت یا کسی خاص طبقے دی ذمہ داری نہیں۔ ایہ ہر اک دی ذمہ داری اے۔ جدوں اک استاد نیک نیتی نال پڑھاندا اے، اک ڈاکٹر ایمانداری نال علاج کردا اے، اک پڑھیار دل توں علم حاصل کردا اے، اک عام شہری قانون دی پاسداری کردا اے، تاں اوہ دراصل پاکستان دی شان وچ اضافہ کردا اے۔
پاکستان ساڈا اے۔ ایہہ اوہ مقدس امانت اے جہڑی ساڈے بزرگاں نے خون دے نال ساڈے حوالے کیتی۔ ہن ساڈی واری اے کہ اسیں اس دی حفاظت کریے، ایہنوں ترقی دی راہ تے لیائیے تے دنیا وچ اس دا ناں فخر نال بلند کریے۔ کیونکہ ایہہ وطن سانوں مفت نہیں ملیا، ایہ ساڈے بزرگاں دی قربانیاں دی مہک نال رچیا بسیا اے۔
آخر وچ میرے شان پاکستان دے حوالے نال میرا لکھیا اک نغمہ پڑھو:
ہر دم اپنی آن دے نغمے گانے نیں
یعنی پاکستان دے نغمے گانے نیں
ایہدے ہر اک شہر دی دکھ ای وکھری اے
پنڈی تے ملتان دے نغمے گانے نیں
مینوں جان توں پیارا میرا دیس اے جی
میں تے اپنی جان دے نغمے گانے نیں
ایہ آزادی رب دی ڈھیر عنائیت اے
رب دے اس احسان دے نغمے گانے نیں
سارے جگ توں سوہنا ایہدا پرچم اے
اس پرچم دی شان دے نغمے گانے نیں
صرف اک گل یاد رکھو:
پاکستان دی شان اسیں آں تے شان پاکستان ساڈی شان اے۔
